Hükmün açıklanmasının geri bırakılması ile belirli bir ağırlığa ulaşmayan mahkumiyetlerde, ilk defa suç işlemiş kişilere ikinci bir şans tanınmaktadır. Bu müessese ile adeta sanığa “ evet kasıtlı bir suç işledin ama bunun cezası belirli bir ağırlığın altında, daha önce kasıtlı bir suçtan sabıka kaydın da yok, zararı da gidermişsin, yargılama süreci boyunca gösterdiğin tutumdan tekrar bir işlemeyeceğini umuyoruz, 5 yıl boyunca tekrar kasıtlı bir suç işlemezsen cezayı işleme koymayacağız, eğer 5 yıl içinde tekrar kasıtlı bir suç işlersen bu cezanla birlikte yeni işlediğin suçunda cezasını ayriyeten çekersin” denilmektedir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun tarihçesine bakacak olursak; mevzuatımıza ilk defa 15.07.2005 tarihinde Çocuk Koruma Kanunu ile girmiştir. Önceleri sadece çocuklar için uygulanan bu kurum 19.02.2006 Ceza Muhakemesi Kanunu 231. Maddesine eklenen fıkralar ile büyükler hakkında da uygulanmaya başlamıştır.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, ceza hukukunun hem maddi boyutunu hem de usul boyutunu ilgilendirdiği için karma nitelik arz eden bir ceza hukuku kurumudur. Uzlaşma kapsamındaki suçlarda öncelikle uzlaşma hükümleri uygulanmalıdır. Nitekim uzlaşma hükümlerinin uygulanması daha lehedir.
İçindekiler
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Şartları Nelerdir?
aa-Suça İlişkin Şartlar
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için, yapılan yargılama sonunda hükmolunan cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası olması gerekir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, cezanın kanunen öngörülen sınırı değil, mahkeme tarafından hükmedilen ceza esas alınmalıdır. Adli para cezasının ise miktarına bakılmaksızın bu kurum uygulanır.
bb-Faile İlişkin Şartlar
-Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmaması gerekir.
Sanığın daha önceden taksirle işlenmiş bir suçtan doğan mahkumiyeti hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına engel teşkil etmez. Yine daha önceden kasıtlı bir suçtan dolayı yalnızca güvenlik tedbirine hükmedilmiş olması da engel oluşturmaz.
-Sanığın kişilik özellikleri ve duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak, sanığın yeniden suç işlemeyeceğine dair hakimde kanaat oluşmalıdır.
-Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekmektedir.
Zararın kimin tarafından giderildiği önemli değildir. Fail veya fail adına bir başkası zararı giderebilir. Burada önemli olan, zararın giderilmesinden sadece maddi zararları anlamak gerekir. Manevi zararlar bu madde kapsamında değerlendirilmemelidir.
-Sanık hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul etmelidir.
Uygulamada, yargılama sırasında sanığa hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul edip etmediği sorulmaktadır. Bu uygulama sanığın mahkum olacağını düşünmesine sebep olmaktadır. Tam da bu noktada akıllara “Mahkemece Sanığa, HAGB Uygulanmasını İsteyip İstemediğinin Sorulması Suçu Kabul Ettiği veya Ceza Verileceği Anlamına Gelir Mi?” sorusu takılır. Oysa yargılama halen devam etmektedir.
-Sanık hakkında daha önceden verilmiş bir HAGB kararı bulunmamalıdır.
*Anayasanın 174.maddesinde koruma altına alınan İnkılap Kanunlarında yer alan suçlarla ilgili olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez.
HAGB Kararı İçin Sanığın Talep Etmesi mi Gerekir?
Hayır. Hakim koşulların oluşup oluşmadığı hususunda re’sen değerlendirme yapar.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtiraz Edilebilir Mi?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı tebliğ veya tefhimden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz, kararı veren mahkemeye sunulacak bir dilekçe ile yapılır. İtiraz dilekçesinin veya yargılanma sürecinin bir ceza avukatı tarafından yürütülmesi çok önemlidir. avukat lık ofisimizde ceza hukuku ile ilgili ihtiyacınız olan her türlü konuda gaziantep ceza avukatı desteğinden faydalanmanız mümkündür.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Denetim Süresi Ne Kadardır?
Bu müessesede denetim süresi belirlenirken failin yaşına göre bir ayrıma gidilmiştir.
Suçun işlendiği tarihte fail;
- 18 yaşından büyükse denetim süresi 5 yıldır.
- Eğer 18 yaşından küçük ise denetim süresi 3 yıldır.
Denetim Süresi İçerisindeki Yükümlülükler Nelerdir?
Denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlenmemesi gerekir. Bunun yanında mahkeme gerek görürse 1 yılı aşmamak koşuluyla aşağıdaki yükümlülüklerinde uygulanmasına karar verebilir;
- Belli yerlere gitmekten yasaklanmasına, belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınmasına ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesine,
- Bir meslek veya sanat sahibi olması halinde, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına,
- Bir meslek veya sanat sahibi olmaması halinde, meslek veya sanat sahibi olmasını sağlamak amacıyla bir eğitim programına devam etmesine karar verilebilir.
Hükümlü bu tedbirlere uymazsa, açıklanması geri bırakılan hüküm açıklanır.
Konuyla ilgili detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.